Rapport: 'Waar ik bij ben'

  • sep 2023
  • Basma Djemni-Smith
  • 1
  • 2
  • 687
Basma Djemni-Smith
Onderzoeken en rapporten
  • Judith de Wijn
  • Mark Helmink
  • Astrid Rijff

Ontwikkeling en vertrouwen van kinderen onder druk door conflicten tussen ouders en de overheid.

De Kinderombudsman vindt dat de overheid bij conflicten tussen ouders en overheid meer oog moet hebben voor de impact hiervan op het welzijn van de kinderen. Want ook kinderen worden geraakt door deze conflicten. Ze ervaren dagelijks zorgen vanwege de strijd en onmacht bij hun ouders en hun ouders zijn hierdoor minder beschikbaar voor hen. Ook daalt het vertrouwen van deze kinderen in de overheid. Dat staat in het rapport 'Waar ik bij ben' van de Kinderombudsman, dat vandaag is verschenen.

De afgelopen jaren domineerden verschillende grote conflicten tussen burgers en de overheid het nieuws. Voorbeelden zijn de kinderopvangtoeslagaffaire en de afhandeling van de overstromingsschade in Limburg.

Proactief handelen
Overheidsinstanties die betrokken zijn bij zo'n conflict moeten de impact ervan op het welzijn van kinderen erkennen en er alles aan doen de schadelijke effecten te ondervangen. Hiervoor moet de overheid kinderen een volwaardige plaats geven in zijn beleid en handelen vanuit een kinderrechtenperspectief. Zowel tijdens het conflict als bij het herstel. Overheidsinstanties moeten hierbij proactief handelen en duidelijk en eerlijk zijn.

Gemeenten en onderwijsinstellingen hebben een belangrijke taak om deze kinderen te helpen en te ondersteunen. Ze hebben ook een belangrijke informerende taak. Kinderrechteneducatie moet een structureel onderdeel worden van de burgerschapslessen op scholen. Dit draagt er aan bij dat kinderen beter op de hoogte zijn van hun rechten en weten wat ze zelf kunnen doen zodat hun rechten beter worden nageleefd.

Het volledige rapport is toegevoegd aan deze bijdrage.

Reacties

2 reacties, meest recent: 29 september 2023
  • Pijn, dit rapport doet pijn.

    Dit rapport zegt in mijn ogen: Beste Raad voor de Kinderbescherming, als wij als overheid een fout maken, een schandaal laten voortkabbelen of er een natuurramp plaats zal vinden, dan moeten jullie DAAR gaan zoeken naar kinderen die deze problemen meemaken, omdat wij als overheid falen in het bieden van adequate oplossingen.

    Hebben we niets geleerd van het toeslagenschandaal? Wat gebeurde er toen kinderen beschermd moesten worden tegen het falen van de overheid? Toen kinderen opgroeiden in gezinnen die geen vertrouwen meer hadden in de overheid?

    Juist: dezelfde overheid plaatste deze kinderen uit huis.

    Niet omdat hun ouders geen goede opvoeders waren, maar omdat zij in hun gevecht tegen de overheid om gelijk te krijgen wat zij maar nooit kregen, hun recht verloren om hun eigen kinderen op te voeden. Deze kinderen moesten beschermd worden tegen de waarheid.

    Ik hoop en wens, dat er in navolging van dit rapport een plan volgt, een advies, aan de hulpverleners, deze ouders en kinderen moeten aldus dit rapport worden gehoord door een medewerker betaald vanuit de overheid, terwijl zij geen vertrouwen meer hebben in diezelfde overheid. Waarom zou een ouder die zijn huis keer op keer verder ziet afbrokkelen, zijn kind toevertrouwen aan hulpverlening welke in zijn rapporten niet aan waarheidsvinding hoeft te doen aldus ons eigen rechtssysteem?

    Het is een zeer goed bedoeld rapport, er is eindelijk oog voor de kinderen achter de problematiek, maar er is geen adequaat plan om deze kinderen te voorzien van hulp, zonder dat zij in de knel komen tussen ouders en overheid, tussen ouders en hulpverlener, en stel dat de overheid het probleem niet adequaat aanpakt, mag van ouders dan verwacht worden dat zij aldus de wet hun minderjarige binnen een aanvaardbare termijn uit deze ouderproblematiek halen? Hoe kan je voldoen aan een dergelijk regel als de aanvaardbare termijn niet in jouw handen ligt?

    Astrid Rijff
  • Het is goed dat er aandacht voor is voor de kinderen zijn hun ouders de eerste voorbeeldfiguren om hun kwaliteiten te ontwikkelen. Wanneer ouders er niet kunnen zijn voor hun kinderen zullen kinderen dit uiten. wanneer er spanningen zijn tussen ouders onderling wordt vaak versterkt door hoe het maatschappelijk netwerk kind en ouders daarop inspelen.

    Vaak zullen de emoties, gevoelens, overlevingsinstinct en groepsinvloeden ongemerkt hun slag slaan. Het zichtbare gedrag en problematieken zullen het speelveld krijgen, omdat het ongemakkelijk en ongewenst is, binnen spanningen en conflicten zal al snel de juridische weg ingeslagen worden. waardoor de relatie kind-ouder(s) verstoord raakt. Het gesprek met ouders en kinderen over hun kant van de ervaringen en wat ze echt nodig hebben om gehoord, begrepen en gewaardeerd te worden om de weg te vinden na de veranderingen door de oorspronkelijke gebeurtenis wordt nauwelijks opgepakt. Immers het (overleving- en buitensluiting) gedrag en de merkbare probleem moeten stoppen.

    Vanuit het rapport is een van de factoren waardoor spanningen rondom kinderen onderzocht, namelijk die van conflict tussen ouders en overheid, de impact is groot, op alle vlakken. De resultaten van uit huis plaatsing, extra ondersteuning op onderwijs leerproblematieken, verzuim en in aanraking komen met politie zijn bekend. Ook die van scheiding tussen ouders en de daaruit komende problematieken zijn bekend.

    Ze worden genoemd binnen het rapport ook de wel bekende vragen worden vermeld, een deel wordt vergeten namelijk die van doen en informeren vanuit dezelfde lijn en met de neuzen dezelfde kant op. De vereniging maken tussen en met de ouders in de aanpak vanuit de oorzaak maar vooral bouw het netwerk vanuit de kernkwaliteiten en toekomstdromen van kind en ouders op.

    Focus op herstel betekend geef mogelijkheden, geloof en hoop zodat de kinderen en hun ouders waardering ervaren voor hun gevoel "ik hoor erbij", zoals ik ben. Een belangrijke tool hierin is; wees bewust van de eigen onbewuste trikkers ((ervaringsleer) wat doet het met jouw?)) met; gedrag is de (oer)stem van emoties, gevoelens en niet gewaardeerd voelen worden, omdat de persoon zich buitengesloten voelt.

    Ga met ouders het gesprek aan over hun kijk op ouder zijn, het ouderschap dragen, wie zij zijn en wie is hun kind. Maak uitvoerbare en begrijpelijke afspraken die zowel kinderen, jongeren, juristen als hulpverleners kunnen begrijpen vanuit de belangen en rechten van het kind, ouders helpt in hun toekomstvisie en past bij die van hun kind(eren). Het verenigd ouderschapplan dat tegelijk als basis familieplan houvast bied voor passende hulpverlening, onderwijs en arbeid omdat de personen zichtbaar zijn. Al tijdens het werken aan dit plan worden de oorzaken van de problemen zichtbaar die met verenigde krachten leiden tot rust, stabiliteit en een veilig gewaardeerd gevoel net zo belangrijk vele problematieken verdwijnen, of er ontstaat een plan hoe mee om te gaan.

    Mark Helmink

Trefwoorden